νλ₯ λ³μ(Random Variable)
νλ₯ λ³μλ ν본곡κ°(Sample space) S μμ μμμ μ€μλ₯Ό λμμν€λ ν¨μλ₯Ό μλ―Έν©λλ€.
κ·Έλ¦¬κ³ νλ₯ λ³μ Xκ° μ·¨νλ λͺ¨λ μ€μλ€μ μ§ν©(μ¦ νλ₯ λ³μ Xμ μΉμ)μ μν곡κ°(state space)μ΄λΌ ν©λλ€.
μλ₯Ό λ€μ΄ λμ μ λμ‘μ λ XλΌλ νλ₯ λ³μλ₯Ό μλ©΄μ΄ λμ€λ μλΌκ³ μ μνμ λ,
P(1) = 1/2 μ΄κ³ , P(0) = 1/2μ λλ€.
νλ₯ λΆν¬(probability distribution)
νλ₯ λ³μ Xκ° μ·¨ν μ μλ κ°κ°μ κ°μ νλ₯ μ λμμν¨ κ²μ νλ₯ λ³μ Xμ νλ₯ λΆν¬λΌκ³ ν©λλ€.
νλ₯ λΆν¬λ νλ₯ μ§λν¨μ(p.m.f)λ νλ₯ λ°λν¨μ(p.d.f) λ±μΌλ‘ λνλΌ μ μμ΅λλ€.
μ΄μ°νλ₯ λ³μ (Discrete Random Variable)
λμ μ λμ‘μ λ μλ©΄μ΄ λμ€λ νμλ₯Ό Xλ‘ λνλ΄λ©΄, Xμ μν곡κ°μ ꡬμ±νλ μ«μλ 2κ°λΏμ λλ€.
κ·Έλ¬λ λμ μ μλ©΄μ΄ λμ¬ λκΉμ§ λμ§ νμλ₯Ό Xλ‘ λνλ΄λ©΄, Xμ μν곡κ°μ {1, 2, 3, ... }μ΄κ³ , μ΄ μν곡κ°μ μ΄λ£¨λ μ«μλ 무μν λ§μΌλ, κ·Έ μ«μλ€μ μ μ μμ΅λλ€. (Discrete)
μμ κ²½μ°λ€ μ²λΌ νλ₯ λ³μ Xμ μν곡κ°μ ꡬμ±νλ μ«μλ μ νκ°μ΄κ±°λ, 무μν λ§λλΌλ μ μ μλ κ²½μ°μ μ΄λ¬ν νλ₯ λ³μλ₯Ό μ΄μ°νλ₯ λ³μ(discrete random variable)λΌ ν©λλ€.
νλ₯ μ§λν¨μ (Probability (mass) function, p.m.f or p.f)
λμ μ λ λ² λμ§λ κ²½μ°, μλ©΄μ΄ λμ¨ νμλ₯Ό νλ₯ λ³μ XλΌ ν΄λ³΄κ² μ΅λλ€.
κ·Έλ¬λ©΄ Xμ μν곡κ°μ {0, 1, 2} μ λλ€.
μ΄λ₯Ό νλ₯ λ³μ Xμ λν νλ₯ λ‘ λνλ΄λ©΄ λ€μκ³Ό κ°μ΅λλ€.
$$P(X = 2) = \frac{1}{4}, \;\;\;\; P(X=1) = \frac{1}{2}, \;\;\;\;P(X=0) = \frac{1}{2}, \;\; $$
μμ κ°μ΄ νλ³Έκ³΅κ° μμ μ¬κ±΄μ μμμ νΉμ±μ λ°λΌ νλ₯ λ³μλ‘ λ³ννλ©΄, νλ₯ λ³μμ λν νλ₯ μ μ μν μ μμ΅λλ€.
μ΄λ νλ₯ μ νλ₯ λ³μ Xμ μνκ³΅κ° μμ μλ κ° xμ λ°λΌ λ³νλ―λ‘, νλ₯ λ³μ Xμ λν νλ₯ μ λνλ΄λ ν¨μλ₯Ό μ μν μ μκ² λ©λλ€.
κ·Έλ¦¬κ³ κ·Έλ¬ν ν¨μλ₯Ό νλ₯ μ§λν¨μ(probability (mass) function, p.d.f or p.f)λΌκ³ λΆλ¦ λλ€.
νλ₯ μ§λν¨μ(probability (mass) function, p.m.f or. p.f )
μ΄μ°νλ₯ λ³μ(discrete random variable) Xμ μνκ³΅κ° μμ μλ κ°κ°μ xμ λν΄, f(x) = P(X = x)μ΄κ³ ,
μνκ³΅κ° μμ μμ§ μμ λͺ¨λ μ€μ xμ λν΄ f(x) = 0 μΌλ‘ μ μν ν¨μ f(x)λ₯Ό,
μ΄μ°νλ₯ λ³μ Xμ νλ₯ μ§λν¨μλΌ νκ³ λ€μκ³Ό κ°μ΄ μμ±ν©λλ€.
$$f(x) =
\left\{\begin{matrix}
P(X=x),\;\; x\in S_x& \\0\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;,\;\; x\notin S_x
\end{matrix}\right.$$
νλ₯ μ§λν¨μμ μ±μ§
1. xκ° νλ₯ λ³μ Xμ κ°μΌλ‘ κ°λ₯νμ§ μμ λ, xμ λν νλ₯ μ§λν¨μμ κ°μ 0μ λλ€.
$$if\;\; x\;\; is \;\; not \;\; possible \;\; value \;\;of \;\;X$$
$$then \;\; f(x) = 0$$
2. λͺ¨λ xμ λν νλ₯ μ§λν¨μμ κ°μ λν κ°μ 1μ λλ€.
$$\sum_{\forall x}^{} f(x) = 1$$
3. μμμ λ μ€μ aμ bμ λν΄, μ΄μ°νλ₯ λ³μ Xκ° κ΅¬κ° [a, b] μμ λ€μ΄κ° νλ₯ μ λ€μκ³Ό κ°μ΅λλ€.
$$P(a\leq X \leq b)=\sum_{x=a}^{b}f(x)$$
4. μ μκ°μ κ°λ νλ₯ λ³μ Xμ μνκ³΅κ° μμ μλ μ΄λ€ μ aμ λν΄ λ€μμ μμ΄ μ±λ¦½ν©λλ€.
$$P(X > a) = 1 - P(X \leq a)$$
$$P(X \geq a) = 1 - P(X \leq a-1)$$
5. μμμ μ€μ xμ λν νλ₯ μ§λν¨μμ κ°μ 0 μ΄μ 1 μ΄νμ λλ€.
$$0\leq f(x)\leq 1$$
μ΄μ°νλ₯ λ³μμ (λμ )λΆν¬ν¨μ(Cumulative Distribution Function, CDF)
λμ λΆν¬ν¨μλ μ£Όμ΄μ§ νλ₯ λ³μκ° νΉμ κ°λ³΄λ€ μκ±°λ κ°μ νλ₯ μ λνλ΄λ ν¨μμ λλ€.
μ¦ λ€μκ³Ό κ°μ΄ μ μλ©λλ€.
$$F(x) = P(X \leq x) = \sum_{u\leq x}^{}f(u)$$
(μ΄μ°νλ₯ λ³μμ) λμ λΆν¬ν¨μμ μ±μ§
1. C.D.Fλ κ°μ΄ κ°μνμ§ μλ ν¨μμ΄λ©° λ°λΌμ μμμ λ μ a, b (a < b)μ λν΄ λ€μμ΄ μ±λ¦½ν©λλ€.
$$F(a) \leq F(b)$$
2. C.D.Fλ xκ° λ¬΄νλλ‘ κ°λ©΄ κ²°κ΅ 1λ‘ μλ ΄νλ©°, μμ 무νλλ‘ κ°λ©΄ 0μΌλ‘ μλ ΄ν©λλ€.
$$F(\infty) = \displaystyle \lim_{ x \to \infty}F(x) = 1$$
$$F(-\infty) = \displaystyle \lim_{ x \to -\infty}F(x) = 0$$
3. μμμ λ μ a, b (a < b)μ λν΄, C.D.Fλ₯Ό μ΄μ©νμ¬ λ€μκ³Ό κ°μ΄ νλ₯ μ ꡬν μ μμ΅λλ€.
- $$P(a<X\leq b) = F(b) - F(a)$$
- $$P(a\leq X\leq b) = F(b) - F(a) + P(X = a)$$
- $$P(X \geq a) \;\;=\;\; 1 - F(a - 1) \;\;=\;\; 1 - F(a) + P(X=a)$$
- $$P(X > a) \;\;=\;\; 1 - F(a) $$
- $$P(X = a) \;\;=\;\; F(a) - F(a-1)$$
4. C.D.Fλ νμ μ°μ°μμ λλ€.
$$\displaystyle \lim_{ h\to +0}F(x+h) = F(x)$$
μ§κΈκΉμ§λ νλ₯ λ³μκ° μ΄μ°μ μΈ κ²½μ°μ λνμ¬, μ¦ μ΄μ°νλ₯ λ³μμ λν νλ₯ λΆν¬μ νλ₯ μ§λν¨μ, λμ λΆν¬ν¨μμ λνμ¬ μμ보μμ΅λλ€.
μ§κΈλΆν°λ νλ₯ λ³μκ° μ°μμ (continuous)μΈ κ²½μ°μ λνμ¬, μ¦ μ°μνλ₯ λ³μμ λν νλ₯ λΆν¬μ νλ₯ λ°λν¨μ, λμ λΆν¬ν¨μμ λν΄ μμ보λλ‘ νκ² μ΅λλ€.
μ°μνλ₯ λ³μ (Continuous Random Variable)
μ΄μ°νλ₯ λ³μλ νλ₯ λ³μ Xκ° μ·¨ν μ μλ κ°μ΄ νλνλ λ¨μ΄μ Έ μμΌλ©°,
κ·Έ κ°μ΄ μ νκ°μ΄κ±°λ μ μ μλ κ°μ΄μμ΅λλ€.
κ·Έλ¬λ μλ‘ μ° μ ꡬμ μλͺ μ νλ₯ λ³μ XλΌ νλ©΄, Xκ° μ·¨ν μ μλ κ°μ κ΅¬κ° [0, 무νλ) μμ λͺ¨λ μ€μλ‘ λνλ΄μ΄μ§λλ€.
μ΄μ κ°μ΄ νλ₯ λ³μ Xμ μν곡κ°μ΄ μ νκ΅¬κ° [a, b], (a, b) λλ 무νκ΅¬κ° [0, 무ν), (-무ν, 무ν)μΈ νλ₯ λ³μλ₯Ό μ°μνλ₯ λ³μλΌ ν©λλ€.
νλ₯ λ°λν¨μ (Probability density function, p.d.f)
νλ₯ λ°λν¨μλ μ°μνλ₯ λ³μμ νλ₯ λΆν¬(μ¦ μ°μνλ₯ λΆν¬)λ₯Ό λνλ΄λ ν¨μμ΄λ©°,
λ€μ 쑰건μ λ§μ‘±νλ μμ΄ μλ ν¨μ f(x)κ° μ‘΄μ¬ν λ, Xλ μ°μνλ₯ λΆν¬λ₯Ό κ°λλ€κ³ νλ©°,
μ΄λμ f(x)λ₯Ό μ°μνλ₯ λ³μ Xμ νλ₯ λ°λν¨μλΌκ³ ν©λλ€.
$$\forall{interval [a, b]}$$
$$P(a \leq X \leq b) = \int_{a}^{b} f(x) dx$$
$$P(X \leq a) = \int_{-\infty}^{a} f(x) dx$$
$$P(b \leq X ) = \int^{\infty}_{b} f(x) dx$$
νλ₯ λ°λν¨μμ μ±μ§
1. λͺ¨λ μ€μ xμ λν΄, f(x)μ κ°μ 0 μ΄μμ λλ€.
$$\forall{x \in R} , \;\;f(x) \geq 0$$
2. f(x)μ λͺ¨λ ꡬκ°μ μ λΆν κ°μ 1μ λλ€.
$$\int_{-\infty}^{\infty} f(x) dx =1$$
3. μμμ μ€μ a, b (a < b)μ λν΄, μ°μνλ₯ λ³μ Xκ° a μ΄μ, b μ΄νμΌ νλ₯ μ x = a μ x = b, κ·Έλ¦¬κ³ xμΆκ³Ό f(x)λ‘ λλ¬μΈμΈ λΆλΆμ λμ΄μ λλ€.
$$P(a\leq X\leq b) = \int_{a}^{b}f(x)dx$$
4. μ°μνλ₯ λ³μ Xκ° νΉμ ν κ° aλ₯Ό μ·¨ν νλ₯ μ, aκ° μνκ³΅κ° μμ μ‘΄μ¬νλλΌλ 0μ λλ€.
$$P(X=a) =\int_{a}^{a}f(x)dx =0$$
5. (4) λ² μ±μ§μ μν΄, μ°μνλ₯ λ³μ Xκ° μ·¨νλ ꡬκ°μ κ²½κ³κ°μ νλ₯ κ³μ°μ μλ¬΄λ° μν₯μ λ―ΈμΉμ§ μμΌλ©°, μμμ μ€μ a, b (a < b)μ λν΄ λ€μμ΄ μ±λ¦½ν©λλ€.
$$P(X \geq a) = P(X > a)$$
$$P(X \leq a) = P(X < a)$$
$$P(a\leq X\leq b)\;\; = \;\;P(a< X\leq b)\;\; = \;\;P(a\leq X< b)\;\; = \;\;P(a< X < b)$$
$$P(a\leq X\leq b)\;\; = \;\;P(X \leq b) - P(X \leq a)$$
μ°μνλ₯ λ³μμ λμ λΆν¬ν¨μ(Cumulative Distribution Function, CDF)
μ΄μ°νλ₯ λ³μ Xμ λν΄ λμ λΆν¬ν¨μ F(x)λ₯Ό μ μν κ²κ³Ό λ§μ°¬κ°μ§λ‘, μ°μνλ₯ λ³μμ λΆν¬ν¨μλ₯Ό λ€μκ³Ό κ°μ΄ μ μν μ μμ΅λλ€.
$$F(x) \;\;= \;\;P(X \leq x)\;\; = \;\; \int_{-\infty}^{x}f(u)du$$
(μ°μνλ₯ λ³μμ) λμ λΆν¬ν¨μμ μ±μ§
1. λμ λΆν¬ν¨μ F(x)μ κ°μ λͺ¨λ μ€μ xμ λν΄ μ°μμ μ λλ€.
$$F \;\; is \;\; continous \;\; for \;\; \forall{x \in R} $$
2. λμ λΆν¬ν¨μλ₯Ό λ―ΈλΆν κ°μ p.d.f μ λλ€. (λ¨ p.d.fμΈ fκ° xμμ μ°μμ μΈ κ²½μ°μλ§ λ§μ‘±ν©λλ€.)
$$f(x) = \frac{\mathrm{d} }{\mathrm{d} x}F(x) \;\;\; where\;\; f \;\; is \;\; is \;\; continuous\;\; at\;\; x$$
μλ₯Ό λ€μ΄ λ€μκ³Ό κ°μ c.d.fκ° μ£Όμ΄μ‘λ€κ³ κ°μ νκ² μ΅λλ€.
$$F(x) = \left\{\begin{matrix}
0 & x< 0\\
x^{\frac{2}{3}} & 0 \leq x \leq 1 \\
1 & x > 1 \\
\end{matrix}\right.$$
μ΄λ Fλ 0κ³Ό 1 μ¬μ΄μμλ§ λ―ΈλΆκ°λ₯ν©λλ€.
λ°λΌμ
$$f(x) = \left\{\begin{matrix}
\frac{2}{3}x^{-\frac{1}{3}} & 0 < x < 1 \\
0 & otherwise\\
\end{matrix}\right.$$
λν x=1, x=0μΌλμ κ°μ μμμ μ무 κ°μΌλ‘ μ μν΄ μ£Όμ΄λ μκ΄μμ΅λλ€.
3. νλ₯ μ λ€μκ³Ό κ°μ΄ ꡬν μ μμ΅λλ€.
$$P(X \geq a) = 1 - P(X < a) = 1 - F(a)$$
$$P(a \leq X \leq b) = P(a < X \leq b) = P(a \leq X < b) = P(a < X < b) = F(b) - F(a)$$
Uniform distribution (κ· λ±λΆν¬)
λΆν¬κ° νΉμ λ²μμμ κ· λ±νκ² λνλ μλ κ²½μ°λ‘, λ³΄ν΅ κΈ°νΈλ₯Ό μ¬μ©νμ¬ u(a, b)λ‘ λνλ λλ€
μ΄λ [a, b]μμ λμΌν νλ₯ μ κ°μ§λ€λ μλ―Έμ λλ€.
κ· λ±λΆν¬λ μ΄μ°κ· λ±λΆν¬μ μ°μκ· λ±λΆν¬λ‘ λλ μ μμ΅λλ€.
Discreteν κ²½μ°
μ΄μ°νλ₯ λ³μ Xκ° μ μλ λͺ¨λ κ΅¬κ° a~bμμ λμΌν νλ₯ κ°μ κ°μ§ λ,
Xλ aλΆν° b κΉμ§μ μ μ λ²μμμ uniform distributionμ κ°λλ€κ³ ν©λλ€.
$$f(x) = \left\{\begin{matrix}
\frac{1}{b-a+1}& x= a \cdots b\\
0& otherwise \\
\end{matrix}\right.$$
Continuousν κ²½μ°
μ°μνλ₯ λ³μ Xμ λνμ¬, νλ₯ λΆν¬κ° νΉμ λ²μ [a, b] λ΄μμ κ· λ±νκ² λνλ μμ λ,
Xλ [a, b] λ²μμμ uniform distribution μ κ°λλ€κ³ ν©λλ€.
$$f(x) = \left\{\begin{matrix}
\frac{1}{b-a}& x= a \leq x \leq b\\
0& otherwise \\
\end{matrix}\right.$$