μλ‘
μμ λ°°μ΄ μ ν μ€ν λ§νμ νΈμλ€μ΄ μ€ν λ§νλ₯Ό λΉκ΅ν΄λ³΄λ©΄, μμ μ μ₯μ₯μμ νΉμ±μ΄ λ μ¬μ΄μ μ°¨μ΄λ₯Ό λ§λ€μ΄λμ μ μ μμ΅λλ€.
λ§μ½ μ μ₯μ₯μκ° μλ€λ©΄ μ ν μ€ν λ§νμ΄λ©°, μ μ₯μ₯μκ° μ€νμ΄λΌλ©΄ μ ν μ€ν λ§νλ³΄λ€ λ κ°λ ₯ν νΈμλ€μ΄ μ€ν λ§νλ₯Ό κ°κ² λ©λλ€.
λ§μ½ μ€ν λ§νμ μ’ λ μ μ°ν μ μ₯μ₯μλ₯Ό λν΄μ€λ€λ©΄, λμ± κ°λ ₯ν μΈμ΄κ΅°μ λ°κ²¬ν μ μμ κ²μ λλ€.
μλ₯Ό λ€μ΄ λ κ°, μΈ κ°μ μ€ν, ν, λλ λ€λ₯Έ μ μ₯ μ₯μΉλ₯Ό μ¬μ©νλ€λ©΄ μ΄λ€ κ²°κ³Όκ° λμ¬κΉμ?
κ°κ°μ μ μ₯μ₯μλ μλ‘μ΄ μ’ λ₯μ μ€ν λ§νλ₯Ό μ μνκ³ , κ·Έκ²μ ν΅νμ¬ μλ‘μ΄ μΈμ΄κ΅°μ μ μν μ μμκΉμ?
μ΄λ¬ν μ κ·Όμ λλΆλΆμ κ²½μ° ν₯λ―Έλ‘μ΄ κ²°κ³Όλ₯Ό μ΄λμ΄λ΄μ§λ λͺ»νμ΅λλ€.
κ°μ₯ κ°λ ₯ν μ€ν λ§νμ κ³μ°μ νκ³μ λνμ¬ λ¬΄μμ μ΄μΌκΈ°ν μ μμκΉμ?
μ΄ μ§λ¬Έμ νλ§ κΈ°κ³μ κΈ°μ΄μ μΈ κ°λ μ μ΄λμ΄λ΄κ³ , μ΄μ΄μ κΈ°κ³μ μΈ νΉμ μκ³ λ¦¬μ¦μ μΈ κ³μ°μ΄λΌλ κ°λ μ μ νν μ μλ₯Ό μ΄λμ΄λ λλ€.
μ°λ¦¬λ νλ§ κΈ°κ³μ 곡μμ μΈ μ μλ‘λΆν° μμνμ¬, λͺλͺ κ°λ¨ν νλ‘κ·Έλ¨μ ν΅ν΄ 무μμ΄ μ°κ΄λμ΄ μλκ°μ λν΄ μμλ³Ό κ²μ λλ€.
μ΄ν νλ§ κΈ°κ³λ κ½€λ μμμ μΈλ° λ°νμ¬, λ§€μ° λ³΅μ‘ν κ³μ°κ³Όμ μ μ²λ¦¬ν μ μμ μ λλ‘ κ·Έ κ°λ μ΄ κ΄λ²μνλ€λ κ²μ μμλ³Ό κ²μ λλ€.
μ΄λ νμ¬μ μ»΄ν¨ν°λ‘ μ²λ¦¬ν μ μλ λͺ¨λ κ³μ°μ, νλ§ κΈ°κ³μμ μ²λ¦¬λ μ μλ€κ³ μ΄μΌκΈ°νλ νλ§ λͺ μ (Turing thesis)λ‘ λ§λ¬΄λ¦¬λ©λλ€.
νλ§ κΈ°κ³μ μ μ₯μ₯μ
κ°λ ₯ν μ€ν λ§νλ 볡μ‘νκ³ μ κ΅ν μ μ₯μ₯μλ₯Ό κ°λλ€κ³ μκ°ν μ μμ΅λλ€.
κ·Έλ¬λ νλ§ κΈ°κ³μ μ μ₯μ₯μλ μ€μ λ‘ μμ£Ό κ°λ¨ν©λλ€.
κ·Έ μ μ₯μ₯μλ μ (cell)λ€μ 1μ°¨μ λ°°μ΄λ‘ ꡬ체ν ν μ μμ΅λλ€.
κ° μ μ νλμ μ¬λ²μ μ μ₯ν μ μμ΅λλ€.
μ΄ λ°°μ΄μ μμͺ½μΌλ‘ 무νν νμ₯λκ³ , λ°λΌμ 무νν μμ μ 보λ₯Ό μ μ₯ν μ μμ΅λλ€.
κ·Έ μ 보λ μμμ μμλ‘ μ½μ μ μκ³ λ³κ²½ν μ μμ΅λλ€.
μ΄λ¬ν μ μ₯μ₯μλ₯Ό μ€λμ μ μ»΄ν¨ν°μμ μ¬μ©λμλ μμ± ν μ΄νμ μ μ¬νκΈ° λλ¬Έμ, ν μ΄ν(tape)λΌ λΆλ¦ λλ€.
νλ§ κΈ°κ³
νλ§ κΈ°κ³λ μμ μ μ₯μ₯μκ° ν μ΄νμΈ μ€ν λ§νμ λλ€.
μ΄ ν μ΄νλ μ λ€λ‘ λλμ΄μκ³ , κ° μ μ ν κ°μ μ¬λ²(symbol)μ μ μ₯ν μ μμ΅λλ€.
ν μ΄νμλ μ½κΈ°-μ°κΈ° ν€λ(read-write head)κ° λΆμ°©λμ΄ μμ΅λλ€.
μ½κΈ°-μ°κΈ° ν€λλ μΌμͺ½ λλ μ€λ₯Έμͺ½μΌλ‘ μμ§μΌ μ μκ³ , κ° μ΄λλ§λ€ νλμ μ¬λ²μ μ½κ³ μΈ μ μμ΅λλ€.
νλ§ κΈ°κ³λ‘ μ¬μ©νλ μ€ν λ§νλ μ λ ₯ νμΌμ΄λ νΉλ³ν μΆλ ₯μ₯μΉκ° μμ΅λλ€.
νμν μ λ ₯κ³Ό μΆλ ₯μ ν μ΄νμμ μ΄λ£¨μ΄μ§λλ€.
μ μ
νλ§ κΈ°κ³ Mμ λ€μκ³Ό κ°μ΄ μ μλ©λλ€.
$$M =(Q, \Sigma, \Gamma. \delta, q_0 , B, F)$$
$Q$ : λ΄λΆ μνλ€μ μ§ν©
$\Sigma$ : μ λ ₯ μνλ²³ $(\Sigma \subseteq (\Gamma - B))$
$\Gamma$ : ν μ΄ν μνλ²³μ΄λΌ λΆλ¦¬λ μ¬λ²λ€μ μ ν μ§ν©
$\delta$ : μ μ΄ ν¨μ
$B \in \Gamma$ : 곡백(Blank)μ΄λΌ λΆλ¦¬λ νΉλ³ν μ¬λ²
$q_0 \in Q$ : μ΄κΈ° μν
$F \subseteq Q$ : μΉμΈ μνλ€μ μ§ν©
νλ§ κΈ°κ³μ μ μμμ, $\Sigma \subseteq \Gamma - \left\{ B \right\}$ λ₯Ό κ°μ ν©λλ€.
μ¦ μ λ ₯ μνλ²³μ 곡백 μ¬λ²μ ν¬ν¨νμ§ μλ ν μ΄ν μνλ²³μ λΆλΆμ§ν©μ λλ€.
μ μ΄ ν¨μ $\delta$ λ λ€μκ³Ό κ°μ΄ μ μλ©λλ€.
$$\delta : Q \times \Gamma \to Q \times \Gamma \times \left\{ L, R \right\}$$
μ΄μ λν ν΄μμ νλ§ κΈ°κ³κ° μλνλ μμΉμ μ μν©λλ€.
$\delta$ μ μΈμλ€μ μ μ΄ μ₯μΉμ νμ¬ μνμ νμ¬ μ½νμ§λ ν μ΄ν μ¬λ²μ λλ€.
κ·Έ κ²°κ³Όλ
μ μ΄ μ λμ μλ‘μ΄ μν
κΈ°μ‘΄μ μ¬λ²μ κ΅μ²΄νλ μλ‘μ΄ ν μ΄ν μ¬λ²
μ΄λ μ¬λ²μΈ $L$ λλ $R$ μ λλ€
μ΄λ μ¬λ²μ ν μ΄νμ μλ‘μ΄ μ¬λ²μ΄ μ°μ¬μ§ ν μ½κΈ°-μ°κΈ° ν€λκ° μΌμͺ½ λλ μ€λ₯Έμͺ½μΌλ‘ μ΄λνλμ§λ₯Ό ννν©λλ€.
νλ§ κΈ°κ³λ μ μ΄ν¨μ $\delta$ κ° μ μλμ§ μμ νμ(configuration)μ λλ¬ν λ μ μ§(halt)νλ€κ³ λ§ν©λλ€.
μ’ λ£ μ μνκ° μ΅μ’ μνλΌλ©΄ μ±κ³΅,
κ·Έλ μ§ μλ€λ©΄ μ€ν¨ν©λλ€.
μμ
λ€μκ³Ό κ°μ΄ μ μλ νλ§ κΈ°κ³μ λνμ¬,
$$Q = \left\{ q_0, q_1\right\}$$
$$\Sigma = \left\{ a,b \right\}$$
$$\Gamma = \left\{ a,b,B \right\}$$
$$F = \left\{ q_1 \right\}$$
그리κ³
$$\delta(q_0, a) = (q_0 , b, R)$$
$$\delta(q_0, b) = (q_0, b, R)$$
$$\delta(q_0, B) = (q_1 , B, L)$$
λ§μ½ μ΄ νλ§ κΈ°κ³κ° μ½κΈ°-μ°κΈ° ν€λ μλμ μ¬λ² aλ₯Ό κ°μ§κ³ μν q_0μμ μμνλ€λ©΄, μ μ©ν μ μλ μ μ΄ κ·μΉμ $\delta(q_0, a) = (q_0 , b, R)$ μ λλ€.
κ·Έλ¬λ―λ‘ μ½κΈ°-μ°κΈ° ν€λλ ν μ΄νμμ aλ₯Ό bλ‘ κ΅μ²΄ν λ€ μ€λ₯Έμͺ½μΌλ‘ μ΄λν©λλ€.
νμ¬ μνλ κ·Έλλ‘ $q_0$ μ λλ€.
κ·Έλ¦ΌμΌλ‘ μ 체 λμμ νμΈν΄ λ³΄κ² μ΅λλ€.
μ μ΄ν
νλ§ κΈ°κ³λ₯Ό μ μ΄νλ₯Ό μ΄μ©νμ¬ ννν μ μμ΅λλ€.
μμ
λ€μ νλ§ κΈ°κ³μ λνμ¬
$$M = (Q, \Sigma, \Gamma, \delta, q_0, B, \left\{ q_1 \right\} )$$
μ μ΄ν¨μλ₯Ό μ΄μ©ν ννμ΄ λ€μκ³Ό κ°μ λ,
$$Q = \left\{ q_0, q_1 \right\}$$
$$\Sigma = \left\{ 0,1\right\}$$
$$\Gamma = \left\{ 0,1,B\right\}$$
$$\delta : \delta(q_0, 0) = (q_0, 0, R) $$
$$\delta(q_0, B) = (q_1, B, R) $$
μ΄λ₯Ό μ μ΄νλ₯Ό μ΄μ©νμ¬ νννλ©΄ λ€μκ³Ό κ°μ΅λλ€.
$$\delta$$ | 0 | 1 | B |
$$q_0$$ | $$(q_0, 0, R)$$ | - | $$(q_1, B, R)$$ |
$$q_1$$ | - | - | - |
νμ€ νλ§ κΈ°κ³
1. νλ§ κΈ°κ³λ μΌμͺ½κ³Ό μ€λ₯Έμͺ½ μ΄λμ μ¬λ¬λ² νμ©νλ μλ°©ν₯μΌλ‘ νμ λμ§ μμ νλμ ν μ΄νλ₯Ό κ°μ§λλ€.
2. νλ§ κΈ°κ³λ $\delta$ κ° κ° νμμ λνμ¬ μ΅λ νλμ μ μ΄λ₯Ό μ μνλ€λ μλ―Έλ‘μ κ²°μ μ μ λλ€.
3. νΉλ³ν μ λ ₯ μ₯μΉκ° μμ΅λλ€. μ°λ¦¬λ μμμ ν μ΄νκ° μ΄λ€ νΉλ³ν λ΄μ©μ κ°μ§κ³ μλ€κ³ κ°μ ν©λλ€.
μ μ¬νκ² νΉλ³ν μΆλ ₯ μ₯μΉκ° μμ΅λλ€. κΈ°κ³κ° μ μ§ν λλ§λ€ ν μ΄νμ λ΄μ©μ μΌλΆ νΉμ μ 체λ₯Ό μΆλ ₯μΌλ‘ λ³Ό μ μμ΅λλ€.
μκ°μ λ¬μ¬
pdaμ κ²½μ°μ λ§μ°¬κ°μ§λ‘ νλ§ κΈ°κ³μ νμλ€μ νμνκΈ° μνμ¬ μκ°μ λ¬μ¬λ₯Ό μ¬μ©ν©λλ€.
λͺ¨λ νμμ μ μ΄ μ λμ νμ¬ μν, ν μ΄νμ λ΄μ©, μ½κΈ°-μ°κΈ° ν€λμ μμΉλ‘ μμ ν κ²°μ λ©λλ€.
λ€μκ³Ό κ°μ΄ νκΈ°ν©λλ€.
$$x_1 q x_2$$
λλ
$$a_1a_2...a_{k-1} q a_k a_{k+1} ... a_n$$
μ¬λ² $a_1, ..., a_n$ λ€μ ν μ΄νμ λ΄μ©μ λνλ΄κ³ ,
λ°λ©΄ $q$ λ μ μ΄ μ₯μΉμ μνλ₯Ό μ€λͺ ν©λλ€.
μ΄λ μ½κΈ°-μ°κΈ° ν€λμ μμΉκ° $q$ μ λ°λ‘ λ€μ μλ μ¬λ²μ ν΄λΉνλ μ μ΄ λλλ‘ ν κ²μ λλ€.
곡백μ μΌλ°μ μΌλ‘ νμνμ§ μμΌλ, κ³΅λ°±μ΄ κ³μ°μ΄ μ¬μ©λλ κ²½μ° νκΈ°νλλ€.
μμ
λ€μκ³Ό κ°μ μ μ΄ ν¨μλ₯Ό κ°μ§ νλ§ κΈ°κ³μ
$$\delta(q_0, a) = (q_0 , b, R)$$
$$\delta(q_0, b) = (q_0, b, R)$$
$$\delta(q_0, B) = (q_1 , B, L)$$
μ λ ₯ μ€νΈλ§ aabμ λν μκ°μ λ¬μ¬λ λ€μκ³Ό κ°μ΅λλ€.
$$q_0 aab \vdash bq_0ab \vdash bbq_0b \vdash bbb q_0 B$$
$$\vdash bb q_1 b $$
$$q_0abb \overset{*}{\vdash} bbq_1 b$$
κ³μ° (computation)
λ§μ½ μμμ $q_j$ μ $a$ μ λνμ¬ $x_1 q_i x_2 \overset{*}{\vdash} y_1 q_j a y_2$ μ΄κ³ , $\delta(q_j, a)$ κ° μ μλμ΄ μμ§ μμΌλ©΄ μ μ§νλ€κ³ λ§ν©λλ€.
μ΄λ μ μ§ μνμ μ΄λ₯΄λ νμλ€μ μμμ΄μ κ³μ°μ΄λΌ λΆλ¦ λλ€.
νλ§ κΈ°κ³κ° μ’ λ£λμ΄μΌ κ³μ°μ΄λΌ λΆλ₯Ό μ μμΌλ©°, λ§μ½ 무ν루ν μνμ μμ΄ μ’ λ£λμ§ μλ κ²½μ° λ€μκ³Ό κ°μ΄ νκΈ°ν©λλ€.
$$x_1 q x_2 \overset{*}{\vdash} \infty$$
μΈμ΄ μΉμΈκΈ°λ‘μμ νλ§ κΈ°κ³
νλ§ κΈ°κ³λ λ€μμ μλ―Έλ‘μ μΉμΈκΈ°λ‘ λ³Ό μ μμ΅λλ€.
ν λ¬Έμμ΄ wκ° ν μ΄νμ μ ν μμ΅λλ€.
μ¬μ©λμ§ μμ λΆλΆμ 곡백 μ¬λ²λ‘ μ±μμ Έ μμ΅λλ€.
κΈ°κ³λ μ½κΈ°-μ°κΈ° ν€λκ° wμ κ°μ₯ μΌμͺ½μ μμΉνλ©°, μ΄κΈ° μν $q_0 $ μμ μμν©λλ€.
μΌλ ¨μ μ΄λ νμ, λ§μ½ νλ§ κΈ°κ³κ° μΉμΈ μνμ λμ΄κ³ μ μ§νλ©΄ wκ° μΉμΈλ κ²μΌλ‘ μκ°ν©λλ€.
$M =(Q, \Sigma, \Gamma. \delta, q_0 , B, F)$ μ νλ§ κΈ°κ³λΌ νλ©΄, Mμ μνμ¬ μΉμΈλλ μΈμ΄λ λ€μκ³Ό κ°μ΄ μ μλ©λλ€.
$$L(M) = \left\{ w \in \Sigma^{+} : q_0 w \overset{*}{\vdash} x_1 q_f x_2 \;\; for \; some \; q_f \in F , (x_1, x_2) \in \Gamma^{*}\right\}$$
λ³νκΈ°λ‘μμ νλ§ κΈ°κ³
νλ§ κΈ°κ³λ μΌλ°μ μΈ μ»΄ν¨ν°μ λν κ°λ¨ν μΆμμ λͺ¨λΈμ μ μν©λλ€.
μ»΄ν¨ν°μ μ£Όμν λͺ©μ μ μ λ ₯μ μΆλ ₯μΌλ‘ λ³νμν€λ κ²μ΄κΈ° λλ¬Έμ, μ»΄ν¨ν°λ λ³νκΈ°λ‘μ μλν©λλ€.
λ§μ½ νλ§ κΈ°κ³λ₯Ό μ¬μ©νμ¬ μ»΄ν¨ν°λ₯Ό λͺ¨λΈλ§νλ € νλ€λ©΄, λ³νκΈ°λ‘μμ νλ§ κΈ°κ³μ λν ν΄μμ μμΈν μ΄ν΄λ³΄μμΌ ν©λλ€.
κ³μ°μ λν μ λ ₯μ μ΄κΈ°μ ν μ΄νμ μλ 곡백 μ¬λ²μ΄ μλ λͺ¨λ μ¬λ²λ€μ λλ€.
κ³μ°μ μ’ κ²°μμ μΆλ ₯μ κ·Έλ ν μ΄νμ μλ λͺ¨λ κ²μ λλ€.
λ°λΌμ, μ°λ¦¬λ νλ§ κΈ°κ³ Mμ΄ μ΄λ€ μΉμΈμν $q_f$ μ λνμ¬, λ€μκ³Ό κ°μ κ³μ°μ μννλ€λ©΄
$$q_0 w \overset{*}{\vdash} q_f \hat{w} $$
ν΄λΉ νλ§ κΈ°κ³ Mμ λ³νκΈ°λ‘μ, λ€μκ³Ό κ°μ΄ μ μλ ν¨μ $f$ μ ꡬνμΌλ‘ κ°μ£Όν μ μμ΅λλ€.
$$\hat{w} = f{w}$$
μ μ
μ μμμ΄ DμΈ ν¨μ $f$ μ λνμ¬, λ§μ½ μλμ 쑰건μ λ§μ‘±νλ νλ§ κΈ°κ³ $M =(Q, \Sigma, \Gamma. \delta, q_0 , B, F)$ κ° μ‘΄μ¬νλ€λ©΄, ν¨μ $f$ λ₯Ό νλ§ κ³μ° κ°λ₯(Turing-computable) λλ κ³μ° κ°λ₯(computable)μ΄λΌ λΆλ¦ λλ€.
$$q_0 w \overset{*}{\vdash} q_f f(w)$$
μ΄λ $w \in D$ μ΄λ©°, $q_f \in F$ μ λλ€.